در دوران ارتودنسی، حفظ سلامت دهان و دندان از اهمیت بسیاری برخوردار است. یکی از سؤالات رایج افرادی که تحت درمان ارتودنسی قرار دارند، این است که آیا جویدن آدامس مجاز است یا خیر. جویدن آدامس می‌تواند خطراتی برای سلامت دستگاه ارتودنسی ایجاد کند، از جمله آسیب به وسایل ارتودنسی، فشار به دندان‌ها و ایجاد مشکلات جدید در فک. این احتمال وجود دارد که آدامس به طور ناخواسته به براکت‌ها بچسبد و باعث پیچیدگی در روند درمان شود؛ بنابراین، بهتر است در طی مراحل بهبودی از مصرف آدامس خودداری شود. در این مطلب بیشتر راجع به جویدن آدامس در طول درمان ارتودنسی می‌‌پردازیم. شما عزیزان برای دریافت مشاوره و خدمات ارتودنسی میتوانید به کلینیک سپهر سلامت مراجعه کنید.
جویدن آدامس و ارتودنسی: آیا این دو با هم سازگارند؟
جویدن آدامس یکی از عادات رایج در میان افراد است و می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله خوشبو کردن دهان و افزایش تمرکز صورت بگیرد. بااین‌حال، برای افراد دارای بریس یا درمان‌های ارتودنسی، این عادت ممکن است چالش‌برانگیز باشد. جویدن آدامس به‌خصوص در دوران درمان ارتودنسی می‌تواند باعث ایجاد فشار اضافی بر روی دندان‌ها و بریس‌‌ها شود که ممکن است نتایج درمان را تحت‌تأثیر قرار دهد.
علاوه بر این، آدامس‌های شیرین می‌توانند باعث تجمع پلاک و ایجاد پوسیدگی دندان شوند که برای کسانی که تحت درمان ارتودنسی هستند، بسیار مضر است. بااین‌حال، در صورت استفاده از آدامس‌های بدون شکر و در مقادیر محدود، می‌توانند تا حدودی بی‌ضرر باشند؛ بنابراین، توصیه می‌شود قبل از انتخاب جویدن آدامس، با دندانپزشک یا ارتودنتیست مشورت شود تا از سازگاری و تأثیرات آن بر روند درمان مطلع شد.
مزایای احتمالی جویدن آدامس در طول ارتودنسی
در دوران ارتودنسی، بیمارانی که تحت درمان براکت‌ها و سایر ابزارهای ارتودنسی قرار دارند ممکن است با چالش‌ها و ناراحتی‌هایی مواجه شوند. یکی از مسائلی که کمتر موردتوجه قرار می‌گیرد، جویدن آدامس در طول این دوره است. در این بخش به بررسی مزایای احتمالی جویدن آدامس در طول ارتودنسی پرداخته خواهد شد.
افزایش ترشح بزاق و بهبود بهداشت دهان
یکی از اثرات مثبت جویدن آدامس، افزایش ترشح بزاق است. بزاق به‌عنوان یک عامل محافظتی در دهان عمل می‌کند و نقش مهمی در حفظ بهداشت دهان دارد. در طول درمان ارتودنسی، احتمال تجمع باکتری‌ها و مواد غذایی در اطراف براکت‌ها و سیم‌ها بیشتر می‌شود. این تجمع می‌تواند منجر به بیماری‌های لثه، پوسیدگی دندان و مشکلات دیگر گردد. با افزایش ترشح بزاق، به طور طبیعی تمیزی دهان افزایش می‌یابد و میکروارگانیسم‌های مضر را از بین می‌برد. همچنین، بزاق دارای خواص ضدعفونی‌کننده است که می‌تواند به کاهش التهاب لثه کمک کند.
جویدن آدامس‌های بدون شکر، یکی از راه‌های مؤثر برای تحریک ترشح بزاق به شمار می‌‌رود. در نتیجه، بیمارانی که از این نوع آدامس استفاده می‌کنند، ممکن است با کاهش خطر پوسیدگی و عفونت‌های دهانی مواجه شوند. این امر برای بیمارانی که در دوران ارتودنسی هستند، قابل‌توجه است؛ زیرا این دوره معمولاً با تغییرات غذایی و بهداشتی خاصی همراه است و نیاز به مراقبت بیشتری دارد.
کاهش درد و ناراحتی ناشی از ارتودنسی
دوران ارتودنسی می‌تواند بااحساس درد و ناراحتی در ناحیه فک و دندان‌ها همراه باشد. این درد می‌تواند به واسطه حرکات دندان‌ها و فشارهای ایجاد شده توسط براکت‌ها باشد. جویدن آدامس می‌تواند به‌عنوان یک روش طبیعی برای کاهش این درد و ناراحتی عمل کند. حرکات مکانیکی ناشی از جویدن، می‌تواند به تسکین عضلات فک کمک کند و بهبود جریان خون در این ناحیه را تسهیل کند.
در واقع، جویدن آدامس می‌تواند حس راحتی‌تری را برای بیمار به ارمغان آورد، به‌ویژه بعد از تنظیمات جدید ارتودنسی که معمولاً با درد همراه است. این کار می‌تواند به‌عنوان یک تکنیک درمانی غیردارویی عمل کند و به کاهش وابستگی به مسکن‌ها کمک کند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد که جویدن آدامس همچنین می‌تواند به تسکین درد مرتبط با سردردهای تنشی کمک کند؛ بنابراین، افرادی که تحت درمان ارتودنسی هستند و با سردردهای ناشی از تنش عضلانی مواجه‌اند، می‌توانند از جویدن آدامس به‌عنوان یک روش کمک‌کننده بهره‌برداری کنند.
تقویت عضلات فک و بهبود عملکرد مفصل گیجگاهی فکی
یکی دیگر از مزایای جویدن آدامس، تقویت عضلات فک و بهبود عملکرد مفصل گیجگاهی فکی است. این مفصل که بین استخوان فکی و جمجمه قرار دارد، مسئول حرکات فک در هنگام غذاخوردن، صحبت‌کردن و دیگر فعالیت‌های روزمره است. در طول درمان ارتودنسی، ممکن است تنش‌ها و فشارهای جدیدی بر روی این مفصل وارد شود و این امر می‌تواند منجر به اختلالات مختلفی شود که به نوبه خود احساسات منفی مانند درد و ناراحتی را به همراه دارد.
جویدن آدامس به تقویت عضلات فک و بهبود کارایی مفصل گیجگاهی فکی کمک می‌کند. با تحریک این عضلات، نه‌تنها به بهبود کارایی این مفصل کمک می‌شود، بلکه به پیشگیری از اختلالاتی مانند بیماری مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) نیز کمک می‌کند.
همچنین، بهبود عملکرد این مفصل می‌تواند بر کیفیت زندگی افراد تأثیر مثبت بگذارد. کسانی که در طول دوران ارتودنسی به جویدن آدامس می‌پردازند، معمولاً از کاهش تنش و بهبود کارایی روزمره خود برخوردار می‌شوند و این امر به‌عنوان یک مزیت قابل‌توجه در این دوره محسوب می‌شود.
خطرات و مضرات جویدن آدامس در طول ارتودنسی
یکی از مسائلی که ممکن است در طول درمان ارتودنسی مطرح شود، جویدن آدامس است. این فعالیت به‌ظاهر بی‌ضرر می‌تواند عواقب جدی و مضراتی برای بیمار به همراه داشته باشد. در این بخش به بررسی خطرات و مضرات جویدن آدامس در طول درمان ارتودنسی خواهیم پرداخت.
آسیب به براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی
یکی از بارزترین خطرات جویدن آدامس در طول ارتودنسی، آسیب به براکت‌ها و سیم‌های ارتودنسی است. براکت‌ها به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که به دندان‌ها چسبیده و به کمک سیم‌ها، فشار لازم را برای تغییر مکان دندان‌ها فراهم می‌کنند. جویدن آدامس می‌تواند منجر به فشار اضافی بر روی براکت‌ها شود و باعث شکستن یا کنده‌شدن آنها گردد. این آسیب نه‌تنها می‌تواند به تأخیر در روند درمان منجر شود، بلکه ممکن است نیاز به مراجعه مجدد به دندانپزشک و صرف هزینه‌های اضافی برای ترمیم و جایگزینی براکت‌ها ایجاد کند. علاوه بر این، آسیب به براکت‌ها می‌تواند در روند طبیعی تغییر مکان دندان‌ها اختلال ایجاد کند و این خود به مشکلات دندانی منجر خواهد شد.
تغییر در جهت حرکت دندان‌ها
جویدن آدامس ممکن است تغییر در جهت حرکت دندان‌ها را نیز به همراه داشته باشد. در زمان درمان ارتودنسی، نیروی اعمالی به دندان‌ها باید بسیار کنترل‌شده و دقیق باشد تا تغییر مکان دندان‌ها به‌درستی و در زمان مقرر صورت گیرد. اگر بیمار به طور مداوم آدامس بجود، این کار می‌تواند نیرویی غیرمنتظره را به دندان‌ها وارد کند که ممکن است موجب تغییر مسیر حرکتی آنها شود. در نتیجه، دندان‌ها ممکن است به سمت نادرستی حرکت کرده و باعث ایجاد ناهماهنگی‌های جدیدی در ردیف دندان‌ها شود. این مسئله به‌خصوص در مورد بیمارانی که دندان‌هایشان به‌شدت نیازمند تنظیم و اصلاح هستند، می‌تواند مشکلات جدی‌تری به وجود آورد.
افزایش مدت‌زمان درمان ارتودنسی
یکی دیگر از عواقب جویدن آدامس در طول درمان ارتودنسی، افزایش مدت‌زمان درمان است. همان‌طور که اشاره شد، آسیب به براکت‌ها و تغییر در جهت حرکت دندان‌ها می‌توانند منجر به بروز مشکلات جدیدی شوند که قابل‌حل نیستند و نیاز به درمان‌های اضافی دارند. این فرایندهای اضافی معمولاً زمان‌بر هستند و ممکن است موجب تمدید طول درمان ارتودنسی گردند؛ بنابراین، درصورتی‌که بیمار ترجیح دهد به طور مداوم آدامس بجود، در نهایت ممکن است با مدت‌زمان بیشتری در درمان مواجه شود که نه‌تنها آزاردهنده است، بلکه به لحاظ اقتصادی نیز می‌تواند برای او هزینه‌های اضافی به همراه داشته باشد.
خطر بلعیدن تکه‌های آدامس
بلعیدن تکه‌های آدامس نیز یکی دیگر از خطرات بالقوه‌ای است که جویدن آدامس در طول درمان ارتودنسی به همراه دارد. با توجه به اینکه آدامس به طرز طبیعی قابل‌هضم نیست، بلعیدن آن می‌تواند به مشکلات جدی گوارشی منجر گردد. همچنین، درصورتی‌که فرد متوجه بلعیدن آدامس نشود، خطر ورود آن به سیستم تنفسی نیز وجود دارد که می‌تواند تبعات وخیم‌تری به دنبال داشته باشد. باتوجه‌به اینکه در طول درمان ارتودنسی، بیماران معمولاً با حساسیت بیشتری نسبت به مسائل بهداشتی و پزشکی مواجه هستند، این خطرات می‌توانند تشدیدکنندة نگرانی‌های ذهنی و جسمی دیگری نیز باشند.
چه نوع آدامسی مناسب است؟ (اجتناب از آدامس‌های سفت و چسبناک)
انتخاب آدامس مناسب یکی از موارد مهم در حفظ بهداشت دهان و دندان است. آدامس‌های سفت و چسبناک به علت ترکیبات خاص خود می‌توانند به مینای دندان آسیب برسانند و در نتیجه، سلامت دندان‌ها را به خطر بیندازند. این نوع آدامس‌ها معمولاً به دلیل چسبندگی زیاد، در زمان جویدن باعث می‌شوند که تکه‌هایی از مواد غذایی و باکتری‌ها در سطح دندان‌ها گیر کنند.
به‌جای این نوع آدامس‌ها، انتخاب آدامس‌های بدون قند که ترکیبات ایمن‌تری دارند، بهتر است. آدامس‌هایی که حاوی زایلیتول هستند، می‌توانند به کاهش باکتری‌های مضر در دهان کمک کرده و به بهبود سلامت دندان‌ها کمک کنند. همچنین، این آدامس‌ها به تحریک ترشح بزاق کمک می‌کنند که خود عاملی برای جلوگیری از بروز پوسیدگی دندان است.
جمع‌بندی
جویدن آدامس در طول درمان ارتودنسی معمولاً منعی ندارد، اما نمی‌توان آن را به طور کامل توصیه کرد. مزایای آن شامل افزایش تولید بزاق و کمک به شستشوی اسیدهای موجود در دهان است، ولی درعین‌حال ممکن است به براکت‌ها و سیم‌ها آسیب بزند و مشکلاتی ایجاد کند؛ بنابراین مهم است که دراین‌خصوص با دندانپزشک معالج مشورت کنید. برای انجام خدمات ارتودنسی دندان میتوانید به کلینیک سپهر سلامت مراجعه کرده و از خدمات این مجموعه بهره‌‌مند شوید.
سؤالات متداول
- جویدن آدامس باعث شل‌شدن براکت‌ها می‌شود؟
خیر، جویدن آدامس به طور مستقیم باعث شل‌شدن براکت‌ها نمی‌شود، اما ممکن است در صورت استفاده از آدامس‌های نرم، خطر آسیب به آنها افزایش یابد.
- جویدن آدامس باعث تغییر رنگ دندان‌ها می‌شود؟
جویدن آدامس معمولاً به‌خودی‌خود باعث تغییر رنگ دندان‌ها نمی‌شود، اما آدامس‌های حاوی رنگ‌های مصنوعی ممکن است این مشکل را ایجاد کنند.
- چه مدت می‌توان در روز آدامس جوید؟
به‌طورکلی، جویدن آدامس به مدت ۲۰ تا ۳۰ دقیقه در روز مناسب است و باید از مصرف مکرر آن جلوگیری کرد.
- آیا جویدن آدامس به‌جای مسواک‌زدن کافی است؟
خیر، جویدن آدامس به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند جایگزین مسواک‌زدن و رعایت بهداشت دهان و دندان شود.
