نام دندان‌ها و جایگاه آن‌ها در دهان؛ دندان شماره چند شما آسیب دیده؟

احتمالاً برای شما هم پیش آمده که بخواهید درباره مشکل یک دندان با دندانپزشک صحبت کنید، اما ندانید اسم آن دندان چیست. مثلاً نگویید “دندون سمت راست پایینم درد می‌کنه” بلکه بتوانید دقیق‌تر بگویید: “دندان شماره ۶ پایین، سمت راست.” این آگاهی، هم روند درمان را سریع‌تر می‌کند، هم باعث می‌شود هنگام مشاوره یا ثبت پرونده پزشکی، گیج نشوید.
همچنین شناخت نام دندان‌ها برای مراقبت بهتر از آن‌ها نیز ضروری است. هر دندان در دهان وظیفه خاصی دارد و مشکلاتی که برای آن پیش می‌آید نیز معمولاً به وظیفه و جایگاه آن مرتبط است. اگر بدانید کدام دندان برای بریدن است، کدام برای پاره کردن و کدام برای خرد کردن غذا، بهتر متوجه خواهید شد چرا دندانی خاص آسیب دیده یا چرا باید روکش یا عصب‌کشی شود.

انواع دندان‌ها

در دهان انسان دو نوع دندان داریم:

• دندان‌های شیری: ۲۰ عدد (تا حدود ۶ سالگی)
• دندان‌های دائمی: ۳۲ عدد (از حدود ۶ تا ۱۲ سالگی شروع به رویش می‌کنند)

دندان‌های دائمی به ۷ دسته تقسیم می‌شوند:

1. ثنایای مرکزی (Incisor 1): این دندان‌ها در جلوی فک بالا و پایین قرار دارند و بیشترین تأثیر را در زیبایی لبخند دارند. برای بریدن لقمه‌های کوچک استفاده می‌شوند.
2. ثنایای جانبی (Incisor 2): در کنار ثنایای مرکزی قرار دارند و عملکردی مشابه دارند ولی کمی کوچک‌تر هستند.
3. نیش (Canine): دندان‌هایی نوک‌تیز و مقاوم که در پاره کردن غذا کاربرد دارند. در هر فک دو عدد نیش وجود دارد.
4. آسیای کوچک اول (Premolar 1): دندان‌های انتقالی بین نیش و آسیای بزرگ هستند. هم برای پاره کردن و هم برای خرد کردن مفیدند.
5. آسیای کوچک دوم (Premolar 2): در کنار آسیای اول قرار دارد و در جویدن و آسیاب غذا مؤثر است.
6. آسیای بزرگ اول (Molar 1): اولین دندان بزرگ در عقب فک که برای خرد کردن قوی‌تر غذا استفاده می‌شود.
7. آسیای بزرگ دوم (Molar 2): درست بعد از مولر اول قرار دارد و عملکرد مشابه دارد.
8. آسیای بزرگ سوم یا دندان عقل (Molar 3): آخرین دندان هر ربع فک که معمولاً در سنین جوانی رویش پیدا می‌کند و اغلب دردسرساز است.

جدول نام و شماره دندان‌ها

سیستم‌های شماره‌گذاری دندان

در دندانپزشکی، برای شناسایی سریع و دقیق دندان‌ها، از سیستم‌های شماره‌گذاری استفاده می‌شود. این سیستم‌ها کمک می‌کنند دندانپزشکان بدون ابهام، جای دندان خاصی را تشخیص دهند.

۱. سیستم پالمر (Palmer)

• دهان به ۴ ربع تقسیم می‌شود: بالا راست، بالا چپ، پایین راست، پایین چپ.
• در هر ربع، دندان‌ها از جلو (شماره ۱) تا عقب (شماره ۸) شماره‌گذاری می‌شوند.
• برای نمایش ربع‌ها از علائمی مانند ┘ └ ┌ ┐ استفاده می‌شود.
  دندان‌های شیری با حروف A تا E شناخته می‌شوند.
• این سیستم در ایران بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

۲. سیستم یونیورسال (Universal)

• شماره‌گذاری از دندان عقل بالا سمت راست (شماره ۱) آغاز می‌شود و تا دندان عقل پایین سمت راست (شماره ۳۲) ادامه می‌یابد.
• دندان‌های شیری از A تا T شماره‌گذاری می‌شوند.

۳. سیستم FDI (بین‌المللی)

• این سیستم از دو عدد استفاده می‌کند: رقم اول شماره ربع، رقم دوم شماره دندان.

مثال: دندان ۴۸ یعنی دندان شماره ۸ (عقل) در ربع چهارم (پایین سمت راست)

شماره و جایگاه دندان ها را بیشتر بشناسیم

مثال: دندان شماره ۵ پایین، سمت راست = آسیای کوچک دوم

فرق دندان نیش و آسیای کوچک چیست؟

داشتن این آگاهی، باعث می‌شود دندانپزشک سریع‌تر محل درد را شناسایی کرده و درمان مؤثرتری ارائه دهد.

اسم دندان‌ها را یاد بگیریم تا درمان را آسان‌تر کنیم

شناختن نام دندان‌ها نه‌تنها برای پزشکان، بلکه برای بیماران هم ضروری است. وقتی بدانید دقیقاً کدام دندان آسیب دیده، ارتباط شما با پزشک سریع‌تر و نتیجه‌بخش‌تر خواهد بود.
اگر احساس درد یا پوسیدگی در ناحیه‌ای از دهان دارید و نمی‌دانید کدام دندان درگیر شده، کافی است به مقاله بالا نگاهی بیندازید، شماره دندان را شناسایی کنید و با اطمینان با دندانپزشک مشورت نمایید.
برای مشاوره رایگان یا نوبت‌گیری با کلینیک دندانپزشکی سپهر سلامت در مشهد تماس بگیرید. متخصصان ما آماده‌اند تا شما را با دقت و حوصله راهنمایی کنند.